Stil

Als we een ding zeker weten over het leven, is het dat we doodgaan – wat een verschrikkelijk cliché. Toch is het dit gegeven dat door mijn hoofd speelt als ik door de zonovergoten weilanden richting de oude dorpskerk fiets. Ik ben op weg naar een begrafenis. En ik ben zenuwachtig.

Het is niet de eerste begrafenis die ik meemaak, maar wel de eerste waar ik moet zoeken naar mijn rol. Dit keer ben ik niet de treurende kleindochter of vriendin van de familie, maar de predikant-in-opleiding die de dienst ter nagedachtenis aan de oud-wijkpredikant van haar stagegemeente bijwoont.

De dienst is verdrietig en ook warm, dankbaar. Het leven van een trouwe, vriendelijke man wordt geschetst en herdacht. Ik zie hem voor me, de van hot naar her fietsende dominee. Ik zie de liefde die hij gaf weerspiegeld in de ogen van de familie en de gemeenteleden.

De dood, zijn dood, raakt – ook op een afstandje. Het zet me even stil. En – weer zo’n cliché-gedachte – wat zijn de dingen die er echt toe doen? Zeg ik vaak genoeg tegen de mensen om me heen hoe belangrijk ze voor me zijn?

Stilte, tekst en lied wisselen elkaar af in de dienst, en gedurende de hele dag ook in mijzelf.

In december 2015 overleed de ‘altijd dichtende dominee’ Jaap Zijlstra. Ik zag zijn naam en zijn gedichten wel eens op Facebook voorbij komen, maar had verder nog niet veel over of van hem gelezen. Hij was homo en al in 1983 tijdens een preek uit de kast gekomen.  Als een klein kind heb ik zitten huilen toen ik het interview ‘Nog steeds niet gestenigd’ las. Ook zijn laatste online verschenen gedicht raakte mij diep, en het is een van de teksten die vandaag door mijn hoofd speelt.

Verwachting

Als de dag begint te doven
en de zon mij niet meer ziet,
als de schemering gaat komen
en ik stil word van verdriet,
als de nacht valt en mijn vogel
niet meer opdaagt met een lied –

na mijn duisternis Uw licht,
na mijn zwijgen Uw gedicht.

– Jaap Zijlstra

Als ik na afloop van de dienst door de nog steeds zonnige weilanden terug fiets, spelen de Beatles door mijn hoofd. Ik hum de melodie zachtjes mee en geniet van de zon op mijn gezicht. In de bomen langs de sloot zit een vogel. Ik sta stil, kijk.

Blackbird singing in the dead of night
Take these broken wings and learn to fly
All your life
You were only waiting for this moment to arise.

Blackbird fly – blackbird fly
Into the light of the dark black night

Ik huil. De vogel tjirpt, en wiekt dan weg.