Controle

“Vertrouwen is goed, controle is beter.” Het zou een tegeltjeswijsheid boven mijn bureau kunnen zijn. Volgens internet is de uitspraak origineel aan Lenin toe te schrijven. Hm, misschien toch niet boven m’n bureau dan. Maar die controle: yes please.

Eerder schreef ik al eens een blogje over leiden of geleid worden. Als ik ooit met mijn vrouw zou gaan stijldansen, hoe zouden we dat dan doen met leiden, vroeg ik me toen af. De enige manier om die vraag te beantwoorden was natuurlijk door het gewoon te gaan doen en zo geschiedde. Anderhalf jaar lang leerden we basispassen stijldansen en vermaakten ons daar (meestal) erg mee. Ik leidde (meestal), zij volgde (meestal). En we dansten op Skyradio-muziek. Ook in mijn opleiding theologie durfde ik de rol van leider steeds meer aan – zij het nog steeds met enige terughoudendheid. Soms leidend, soms geleid.

En hoe zit dat dan met controle? Leiden is niet controleren… Wat is controle dan wel?

We leven in een tijd waar controle een thema is waarbij ik steeds terugkom. Krijgen we Covid-19 onder controle, hoe doen we dat dan het beste, wat is je eigen verantwoordelijkheid daarin en in hoeverre kun je meegaan met controle die je van buitenaf wordt opgelegd? Wat kunnen we doen voor het klimaat, voor onze aarde? Hoe ga je om met de dingen in je leven die gebeuren, die groter zijn dan jijzelf, die buiten je directe invloed of controle vallen?
(trouwens: over het klimaat en hoe dat niét buiten jouw invloed staat verscheen een aantal maanden geleden een super artikel van De Correspondent)

Ik mijmer en denk en kom in gesprek met mijn fijne psychotherapeute op het verschil tussen regie en controle. Regie gaat over invloed op en verantwoordelijkheid voor je eigen handelen. Wat doe jij met de dingen die gebeuren, met gevoelens die opkomen, met het leven dat gebeurt? Je kunt die dingen niet controleren, als in: niet beheersen. Het leven laat zich niet zo gemakkelijk beïnvloeden of temmen. Toch zijn er dingen waar je wel invloed op hebt: de manier waarop je met dingen omgaat. Jouw handelen, jouw zorgen-voor (jezelf en een ander) – dat zijn de vlakken waarop je regie kunt nemen en ervaren. Ik vind dit een enorm leer- en oefenproces, waar ik nog lang niet mee uitgestoeid ben.
(Heb jij mooie inzichten over controle/regie die je wilt delen? Graag!)

Controle op het leven, op de wereld: die heb ik niet, hoe graag ik dat soms ook zou willen of probeer te krijgen. Telkens weer is daar de ervaring van dingen die door mijn vingers glippen. Hoe krampachtiger ik vasthoud, hoe sneller ik de grip verlies. En eerlijk: dat maakt me boos. En het maakt dat ik me regelmatig totaal machteloos voel.

Toch zit er ook een stukje vrijheid in het besef dat het leven zich niet laat controleren. Als het niet kán, dan hoef ik daar misschien ook niet zo hard m’n best meer voor te doen.

Misschien ontstaat er dan wat ruimte.
Open handen.
Open hart.
Adem-ruimte.
Ruimte om te zingen en te dansen (bijvoorbeeld lekker los op zo’n lekker nummer van Matt Simons – of gewoon je ballroompassen weer eens oefenen!).

Our hearts alive
Find purpose and resurface from that place we hide
Do you think we could lose control?
Get lifted when we lose it all